“Wat een leuke opdracht. Maar wel veel werk. Hopelijk hebben ze je goed betaald”, reageerde ik enthousiast.
“Ik heb 35 euro per uur gevraagd”, zei ze, terwijl we thee dronken met de aanwezige ‘Werkgebouwers‘ in de middagpauze.
“Ik ben een dag langer bezig geweest dan in mijn offerte stond, maar dat durfde ik daarna niet meer te factureren.”
Met opengesperde ogen keek ik haar aan. “Nee toch! Dat is echt veel te weinig!”

Het ging om een opdracht bij een gemeente. Waar mijn ervaring is dat er aan het eind van het jaar nog veel potjes leegmoeten. En dat die potjes doorgaans goed gevuld zijn. Van de andere kant… ik heb weinig recht van spreken. Ik ben absoluut geen held als het om tarieven gaat. Het kostte me jaaaaaaren om afscheid te nemen van die ene opdrachtgever die schandalig weinig betaalde. Ik had buikpijn toen ik ooit van 60 euro naar 65 euro ging. En daarna weer toen ik er 75 euro per uur van maakte. Buikpijn die achteraf niet nodig bleek. Ik ben ooit één klant kwijtgeraakt na een tariefverhoging. Hij vond dat als ik duurder werd ik moest garanderen dat er nooit meer een tikfout in mijn teksten zou zitten.

Wel de lusten

Sommige mensen zeggen dat freelancers gewoon te veel willen verdienen. Dat dát is waarom ze zzp’er zijn. Dat ze wel de lusten willen (lekker lesgeven of voor patiënten zorgen, eigen tijd indelen), maar niet de lasten (eindeloze administratie, nachtdiensten). Dat ze met hetzelfde werk meer willen verdienen dan ze in loondienst kunnen krijgen. En natuurlijk zijn er freelancers waarbij dat meespeelt. Maar de meeste freelancers hanteren een tarief dat is gebaseerd op hun werkelijke kosten met een marge daarbovenop. Als ze dat tarief durven te vragen tenminste… Van 35 euro per uur houd je in ieder geval niet veel over. Zeker niet als je materiaalkosten hebt, zoals de ondernemer in dit voorbeeld.

Ik heb relatief weinig kosten, want geen bedrijfsbus of voorraad en bij het Werkgebouw is de huur bijzonder laag. Maar tel ik de kosten van mijn arbeidsongeschiktheidsverzekering, bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering, boekhoudprogramma en af en toe een cursus erbij op, zijn mijn vaste lasten toch aanzienlijk. Mijn uurtarief is gebaseerd op die vaste lasten plus de marge die ik nodig heb voor ‘een leuk leven’ plus nog wat extra’s omdat ik ondertussen 20 jaar ervaring heb. De opdrachtgever krijgt vaak meer dan hij vraagt. Dat leuke leven (lees: lekker, vers en gezond eten, af en toe een weekendje weg, een vrije woensdagochtend om te gaan zwemmen en koffiedrinken) is de afgelopen jaren een stuk duurder geworden. Als het zo doorgaat, moet mijn tarief nog een keer omhoog.

Mismatch

Opdrachtgevers hebben vaak een wensenlijst die vraagt om ervaring, inzicht en verantwoordelijkheid maar ze willen daarvoor (in eerste instantie) vaak een bedrag betalen dat hooguit aantrekkelijk is voor een pas afgestudeerde die nog thuis woont. En soms dat niet eens. In mijn geval gaat het dan meestal om journalistieke opdrachten. Die ik heel leuk vind om te doen, maar die ik vanwege het lage tarief meestal aan me voorbij laat gaan. Toch vindt zo’n opdrachtgever altijd wel een schrijver. Iemand die vindt dat te weinig beter is dan niets.

Dat is jammer. Want zo blijft een systeem van uitbuiting en verkeerde verwachtingen in stand dat niet zou moeten mogen bestaan, om het maar even in slecht Nederlands te zeggen.

Hoe bepaal jij je uurtarief? En hoe ga jij om met opdrachtgevers die niet willen betalen wat jij waard bent?