Ooit begon ik met ondernemen. Uit noodzaak. Ik zou wel zien voor hoe lang. Voor de zekerheid had ik er nog een uitzendbaan naast. En ondertussen bleef ik solliciteren op voltijds loondienstbanen in de communicatiesector. “Zelf plannen, bonnetjes bewaren, uren bijbouden. Niets voor mij, doe me maar gewoon een baas.”

Inmiddels ben ik een tevreden ondernemer. Voltijd in loondienst, ik moet er niet meer aan denken! En zelfs deeltijd hoeft niet, al komt het nu met mijn tijdelijke opdracht voor de VU (https://links-project.eu/) zo uit dat ik 16 uur in loondienst ben. Ik houd ervan mijn eigen baas te zijn. Ik doe het werk dat ik leuk vind en waar ik goed in ben. In de volgorde die mij het beste uitkomt.

Als jij al een tijdje ondernemer bent, weet je alles al wat ik hieronder ga schrijven. Maar denk jij erover na om voor jezelf te beginnen, dan heb ik tips voor je:

Val op!

Ik dacht er niet zo over na toen ik mijn lieve vriendin Monique mijn eerste logo en visitekaartje liet ontwerpen, maar het bleek een gouden zet. Dat ik vanaf dat moment een kikker als logo had en groen als huisstijlkleur zorgde voor heel veel leuke gesprekken. “Vertel eens over die kikker!” “Je valt wel op tussen al die tekstschrijvers met een typemachine of pen als logo.” “Wat gaaf, een groen visitekaartje!” “Ik werd meteen vrolijk van je website.” En omdat mijn bedrijfsnaam niets aan duidelijkheid te wensen overlaat, zorgde de kikker nooit voor verwarring.

Vraag méér

Ik begon met een veel te laag tarief: 25 euro per uur. Een lachertje. Als je freelancer wordt, reken je jezelf al snel rijk. Althans, dat deed ik. Want wow, 40 uur x 25 euro dat is toch vet veel geld per week! Maar ik vergat dat niet alle uren op een dag declarabel zijn: administratie, reistijd, netwerken, onderzoek doen, bijscholing, social media bijhouden en bloggen. Ik vergat dat ik een flink bedrag aan belasting moet betalen en dat ik zelf moet zorgen voor mijn pensioen en arbeidsongeschiktheid. Inmiddels vraag ik tussen 55 en 75 euro per uur. Dat is nog steeds aan de lage kant als ik het vergelijk met mijn collega’s. Maar met dit uurtarief lukt het me vooralsnog uitstekend om rond te komen en een vast bedrag opzij te zetten voor later en voor noodgevallen. Ik zeg ‘vooralsnog’, want mijn kosten zijn in de afgelopen jaren flink gestegen dus misschien moet mijn tarief nog eens omhoog. Rijk worden was in ieder geval nooit mijn doel en gaat het ook niet worden. Ik wil vooral een leuk leven.

Je bent commercieel of je bent het niet

Ik ben het niet. Ja, ik kan mezelf inmiddels veel beter verkopen dan in het begin toen ik Lieke Schrijft een bedrijfje noemde en iedere opdracht een klusje. Ik kan ook op een professionele manier vertellen wat ik doe en waar ik goed in ben. En mijn tarieven zijn dus ook flink hoger dan 13,5 jaar geleden. Maar verder ben ik te eerlijk om echt commercieel te zijn. Als ik minder lang met een opdracht bezig ben dan ik vooraf dacht, vertel ik dat eerlijk aan de opdrachtgever en factureer ik minder. Schakel ik een andere tekstschrijver in dan krijgt hij of zij het hele bedrag dat ik ervoor krijg. Ik hoef niet aan collega’s te verdienen en ben blij dat ze me uit de brand helpen.

De dingen die ik doe, krijgen op LinkedIn of mijn CV geen hippe of vage naam om interessant te doen of klanten te trekken. Ik geef regelmatig advies maar wat ik opschrijf voor de klant hoeft geen ‘strategisch marketing- en communicatieplan’ te heten. Als ik gegevens in een Excel-bestand zet om ze te kunnen vergelijken (wat gelukkig zelden voorkomt omdat ik altijd ruzie heb met dat programma) noem ik dat geen ‘grondige data-analyse’, maar gewoon ‘dingen op een rijtje zetten’. Een tekst is een tekst en als ik in één woord moet noemen wat ik ‘ben’ dan is het tekstschrijver. Geen senior copywriter of ervaren content specialist.

Niet geld, maar tijd is je meest waardevolle bezit

Voor een freelancer/ondernemer geldt: niks doen betekent geen geld verdienen. (Oké, er bestaat ook zoiets als passief geld verdienen, bijvoorbeeld uit advertenties, of uit je webshop. Dan kan er dus best geld binnenkomen terwijl jij met je billen bloot melk drinkt uit een kokosnoot). Vanaf 1 januari 2017, het moment dat ik alleen nog mijn eigen bedrijf als inkomstenbron had, ging ik meer en meer en meer werken. Ik wilde bewijzen aan mezelf en aan de leuke jongen uit de trein dat de keuze om 100 % voor Lieke Schrijft te gaan de juiste was. Het lukte me al snel niet meer om in een vakantie mijn laptop dicht te laten. Langer dan twee weken durfde ik sowieso geen vrij te nemen. Stel je voor dat klanten in de tussentijd naar een ander gaan!?

Inmiddels weet ik dat ik me over een paar jaar niet meer herinner hoe hard ik heb gewerkt om al die deadlines te halen, terwijl ik dan (hopelijk) wel nog weet hoe fijn de vakanties met de leuke jongen uit de trein waren, hoe gezellig de uitstapjes met vrienden, hoe verrassend de etentjes in die bijzondere restaurants.

Van de andere kant zal ik ook nooit weinig gaan werken. Uit de eerste lockdown in 2020 heb ik geleerd hoe veel mijn werk bijdraagt aan mijn geluk. Minder dan 40 uur per week, sta ik mezelf inmiddels toe. Ik probeer de woensdagochtend vrij te houden voor de krant, koffie en het zwembad. Het inhuren van een interieurverzorgster is een gouden greep. Want hiermee koop ik tijd. Na een volle werkweek is het huis poetsen het allerlaatste waar ik zin in heb. Na een week vakantie, heb ik er trouwens ook geen zin in, maar dat is een ander verhaal…

Je eigen tijd indelen is fijn, maar niet gemakkelijk

Over tijd gesproken. Als eigen baas kun je je eigen tijd indelen. Dat is zo ongeveer het eerste voordeel dat bij mensen opkomt als je zegt dat je zelfstandig ondernemer bent. Maar als je bedrijf succesvol is en je voor zo’n 40 uur in de week aan opdrachten op de plank hebt, is je eigen tijd indelen best lastig. Ik kan besluiten om ’s morgens langer te blijven liggen of om midden op de dag te gaan sporten. Ik kan besluiten om ’s ochtends eerst uitgebreid de krant te lezen voor ik mijn laptop openklap of om tegen 4 uur te stoppen omdat ik op dat moment het meeste zon in de tuin heb. Ik doe het allemaal wel eens.

Maar de meeste klanten werken grofweg tussen half 9 en half 6 en verwachten van mij dat ik in die tijd bereikbaar ben. Later beginnen en ’s avonds nog even werken, zou ik best vaker willen. Of heel vroeg opstaan om alle e-mails van de vorige dag te beantwoorden en daarna weer terug naar bed. Lijkt me heerlijk. Ik heb er ook geen enkele moeite mee om in het weekend een paar uur te werken omdat ik op dat moment een goed idee heb. Maar ’s avonds en in het weekend werken is niet erg gezellig voor de leuke jongen uit de trein. Dus doe ik het niet vaak.

Besteed alles uit waar je niet goed in bent

Deze is een beetje dubbelop met mijn eerdere blog. Maar het is ook een belangrijke, vind ik. Toen ik begon dacht ik dat ik alle opdrachten moest aanpakken waar ik voor werd gevraagd. En dat ik alles dat bij het ondernemen komt kijken zelf moest doen.

Vaak kreeg ik opdrachten waar vormgeving of fotografie bij zat. Ik schreef mij in voor een (dure!) vormgeefcursus waarvan ik de software niet eens op mijn laptop zette omdat mijn toenmalige laptop dat programma niet aan bleek te kunnen (ik had me weer eens heel goed voorbereid, not!). Geld weggegooid. Later deed ik nog eens een poging. Ik downloadde de software dit keer wel. En probeerde me door de basisbeginselen heen te worstelen. Met weinig succes. Ik betaal nog steeds maandelijks een bedrag voor het programma, zodat ik het in ieder geval kán gebruiken als het nodig is en dan ook over de laatste versie beschik. Maar ik word niet blij van ontwerpen. En word er dus ook nooit goed in. Als het even kan, huur ik een grafisch vormgever in.

Hetzelfde geldt voor fotografie. Dat vind ik leuker dan vormgeven en ik heb er ook wel een beetje gevoel voor. De cursus beter leren fotograferen met je smartphone was geen weggegooid geld. Maar zo goed als een echte fotograaf word ik nooit. Dus huur ik er altijd een in, als er genoeg budget is. Voor grappige inhakers klop ik aan bij mijn collega Patrick de Bot (Man van het Woord) die daar veel beter is dan ik. En zonder boekhouder zou ik hopeloos verloren zijn.

Werk buiten de deur

Blijf niet thuis! Misschien is dit geen advies voor iedereen, want sommige mensen zweren bij thuis werken en smullen ervan. Ik kan het niet. Het plastic naar de container brengen, de stoep vegen, een nieuwe vetbol voor de vogeltjes ophangen, alvast de groenten snijden voor het avondeten… Ik doe van alles als ik thuisblijf. En werken is daar maar een klein onderdeel van.

Natuurlijk is het soms heel fijn om thuis te zijn, want ik hoef me thuis niet netjes aan te kleden (alleen de bovenste helft), de koffie is altijd goed net als de internetverbinding, de muziek kan bijna altijd hard en ik kan ongegeneerd meezingen, de wc-deur hoeft niet op slot en sinds we onze tuin opnieuw lieten aanleggen heb ik fantastisch uitzicht vanuit mijn thuiswerkkamer. Maar ik ben er niet geschikt voor. Vooral als ik geen interviews heb en een hele dag met niemand praat, ben ik tegen de avond totaal energieloos.

Buiten de deur – in mijn geval meestal in het Werkgebouw – werk ik veel harder en kan ik anderen om advies vragen. ‘Loopt deze zin lekker?’ ‘Ken jij iemand die verstand heeft van … ?’ ‘Help, mijn laptop heeft kuren!’ We pauzeren samen en kletsen dan over van alles en nog wat. Op de Brightlands Campus zit ik ook graag. Of in het Business Center in Urmond, waar veel mensen die ik ken een kantoor hebben.

Een ander groot voordeel van buiten de deur werken, is mijn gezondheid. Ik ga op de fiets naar mijn werkplek en neem een boterham en een stuk fruit mee. Heel soms loop ik naar de bakker voor een broodje, maar meestal eet ik wat ik meenam en blijft het daarbij. En dat is maar goed ook. Thuis zijn de koektrommel en de koelkast binnen handbereik. Een gewone koffie wordt er soms een caramelkoffie en een gewone boterham met kaas verandert ineens in een driedubbelbelegde tosti. Niet goed voor mij!

Meer tips?

Wil jij gaan freelancen? Dan hoop ik dat je iets hebt aan mijn tips. Ben jij een ervaren ondernemer? Vul mijn tips gerust aan in de reacties. Ik ben benieuwd!